Een traditionele dijk is bekleed met een strak gemaaide grasmat. Langzaam verandert dat beeld. Steeds vaker bloeien er verschillende grassen en kruiden op de taluds. Deze natuurinclusieve dijken leveren een belangrijke bijdrage aan de biodiversiteit en blijken bovendien erosiebestendiger dan traditionele dijken. Waterschap Vallei en Veluwe onderzoekt samen met de Vlinderstichting wat de effecten zijn van een natuurvriendelijk maairegime op de Grebbedijk bij Wageningen.
Natuurvriendelijk maaibeheer
Waterschap Vallei en Veluwe begon twee jaar geleden 250 km waterkering natuurvriendelijker te maaien. Arjan Verboom, Technisch manager bij het waterschap, vertelt waarom: “Drie jaar geleden formuleerde het waterschap de ambitie om bij te dragen aan de biodiversiteit. Dijken vormen het leefgebied van veel planten- en insectensoorten. Bovendien vormen ze belangrijke verbindingen tussen verschillende natuurgebieden. Een aangepast maairegime is een belangrijke stap. Door later te maaien en door in stroken te maaien krijgen planten de kans om te bloeien en zaad te vormen. We proberen tijdens het groeiseizoen altijd bloeiende planten aan te bieden aan insecten.”
Een robuuste grasmat
Het waterschap moet ervoor zorgen dat de dijken veilig en robuust zijn. Lang werd gedacht dat een egale grasmat de meest veilige optie was. Uit recent onderzoek blijkt echter dat een gevarieerde vegetatie juist zorgt voor meer stevigheid. De wortels van de verschillende kruiden dringen veel dieper in de dijk door, waardoor hij steviger wordt. “Een grasmat met verschillende kruiden en verschillende grassoorten zorgt niet alleen voor meer biodiversiteit, maar is ook erosiebestendiger”’ vertelt Verboom. “Na drie droge zomers weten we ook dat een gemengde grasmat beter bestand is tegen droogte.”
“Een grasmat met verschillende kruiden en grassoorten zorgt niet alleen voor meer biodiversiteit, maar is ook erosiebestendiger”
Meer vlinders op de Grebbedijk
In 2014 startte waterschap Vallei en Veluwe samen met de Vlinderstichting een onderzoek naar erosiebestendigheid en biodiversiteit op de Grebbedijk bij Wageningen. “Omwonenden hadden een wens voor meer bloemen en insecten,” zegt Verboom. “De Vlinderstichting helpt ons daarbij. Ze monitort welke planten er op de dijk groeien en hoe we het beheer daarop kunnen afstemmen. Zij hebben voor ons een onderhoudsplan gemaakt, waarmee we ervoor kunnen zorgen dat er meer bloeiende planten op de dijk groeien.”
Durven loslaten
De eerste resultaten op de Grebbedijk zijn positief, volgens Verboom. “Als je het maairegime aanpast, zie je dat het areaal aan bijzondere planten toeneemt. We zien ook al dat er meer insecten komen. Steeds meer collega’s zien in dat een bloemrijke dijk zorgt voor meer biodiversiteit en tegelijkertijd erosiebestendiger is. Ik denk dat we die oude onderhoudsmethodes nu steeds beter durven los te laten.”