De toerisme- en recreatiesector kan niet zonder de natuur, maar legt soms ook druk op die natuur. Hoe zorg je voor een ‘bestemming in balans’? Alles begint met inzicht in cijfers, gelooft Wendy Weijdema van MarketingOost.
Leeft natuurinclusief een beetje bij de recreatieondernemers in Overijssel?
“Een aantal ondernemers is al heel goed met natuurinclusief bezig. Het gaat vaak om ondernemers dicht bij een natuurgebied, ze hebben ervoor gekozen, het zit in hun DNA. Voor sommige anderen is het nog ver van hun bed omdat hun gasten weinig interesse hebben in de natuur. In de stad is het een nog grotere uitdaging.”
Hoe overtuig je hen?
“Uiteindelijk gaat het om omzet en een betere concurrentiepositie. Is er markt voor natuurinclusief? Ja. Ik denk zelfs voor doelgroepen die niet direct op de natuur gericht zijn. Je moet de juiste vertaalslag maken. ‘Onze gasten willen entertainment, misschien kan ik een kleinschalige muziekvoorstelling ook in de openlucht doen?’ Op die manier beleven gasten wel het landschap en krijgen ze er waardering voor op een manier die bij hen past.”
Recreatie in de natuur legt natuurlijk wel druk op de natuur.
“Zeker met de drukte door corona zie je dat natuurbeheerders denken: wil ik dit wel? Maar je moet er wel goed over nadenken. Op de Sallandse Heuvelrug is vorig jaar een mountainbikeroute dichtgezet omdat er zandhagedissen voorkomen. Ik denk dan: o jee, die mountainbiker is gewend op de Heuvelrug te fietsen, zonder alternatief gaat hij er dwars overheen. Beter is: ‘Je mag niet over dit pad maar we hebben wel een ander tof pad voor je.’ Natuurinclusief is ook recreatie-inclusief.”
Hoe breng je natuur en recreatie met elkaar in balans?
“In het Vechtdal hebben we een pilot over bewuste bestemming. Wanneer zijn ondernemers tevreden, wanneer zijn planten en dieren tevreden? Welke indicatoren kun je daarvoor gebruiken? En welke factoren hebben invloed op die balans? Met een datahub willen we die gegevens inzichtelijk maken. Zodat je ziet: er verandert iets en daardoor is de bestemming niet meer in balans. We beginnen met de vrijetijds- en de natuursector, maar uiteindelijk willen we met verschillende domeinen in gesprek gaan. Niet door te zeggen: een akker vol zonnepanelen kan niet. Maar: waar kan die zonneakker, met respect voor de natuur, dan wel?”
Dat is wel ambitieus!
“We merken dat er veel animo is. Inzicht in data ontbreekt vaak en dan worden beslissingen genomen op het onderbuikgevoel. In Giethoorn hebben we afgelopen jaar in het pinksterweekend een meting gedaan onder bewoners: wanneer vond je het druk? Iedereen zei: eerste pinksterdag was drukker dan tweede pinksterdag, maar dat klopte niet met gegevens over bezoekersaantallen. Wat wel bleek: op eerste pinksterdag waren voor het eerst de terrassen weer open en daarom voelde het drukker.
Data zijn dus heel belangrijk om weloverwogen beslissingen te nemen. Op de Sallandse Heuvelrug zijn we nu gelukkig een onderzoek gestart om te kijken waar alle mountainbikers naartoe gaan. Zodat straks niet de zandhagedis gered is, en de heide verloren gaat.”
MarketingOost werkt in Overijssel aan een bestemming in balans: recreatie die goed is voor gast en bewoner en bijdraagt aan maatschappelijke doelen. Wendy Weijdema is manager Strategie, Onderzoek & Innovatie en werkt met data aan die bestemming in balans.