Samenwerken
Ambassadeur Natuurinclusief: André van der Zande
Maak kennis met onze Ambassadeur Natuurinclusief: André van der Zande.
weer tot in het hart
van de stad terugbrengen”
van Natuur en Stikstof en de
andere ministers om tafel gaan”

weer tot in het hart
van de stad terugbrengen”

van Natuur en Stikstof en de
andere ministers om tafel gaan”
Programmabureau Natuurinclusief
Het doel
Het doel van de Agenda Natuurinclusief is een natuurinclusieve samenleving. Iedereen is nodig om deze transitie te realiseren: met interbestuurlijke, interdepartementale en publiek-private samenwerking werken we hieraan.
Drie lijnen
Een programmabureau regisseert en faciliteert de uitvoering en ontwikkeling van Agenda Natuurinclusief, om de transitie naar een natuurinclusieve samenleving te versnellen en verbreden.
Het programmabureau werkt langs drie werklijnen:
- de beweging natuurinclusief versterken
- het organiseren en uitvoeren van de domeinen en
- het ontwikkelen van een Agenda 2.0 inclusief investeringsagenda.
Met de inrichting van programmamanagement worden deze werklijnen ondersteund en versterkt.
9 domeinen
De Agenda Natuurinclusief wordt op 9 domeinen ten uitvoer gebracht: bouw, energie, financiële sector, gezondheid, infrastructuur, landbouw, onderwijs & bewustwording, vrije tijdseconomie en water.
Ieder domein heeft een trekker. Domeintrekkers worden voor 2.5 dag per week week vrijgespeeld voor organisatie en coördinatie van alle inspanningen op de domeinen.
Leidende principes
We werken in en aan een natuurinclusieve samenleving vanuit de positieve en verbindende kracht van natuur, met de volgende leidende principes:
- Positieve energie verbinden, verspreiden en versterken.
- De basis en kracht van de beweging is de samenwerking tussen maatschappelijke, private en publieke partijen.
- Natuurinclusief doen we samen.
- Gebruik en verbindt de kracht van natuur met maatschappelijke opgaven.
- Natuur helpt!
Werk aan concrete acties en zichtbare resultaten. - De Agenda stimuleert, faciliteert en verbindt. Ze sluit slim aan op wat er al is, en voegt toe wat nodig is.
- Organiseer en stimuleer eigenaarschap van en kruisbestuiving tussen domeinen.
- Zorg voor goede balans van top-down en bottom-up inspanningen, van het gebruik van ‘wortel en stok’.
Team Programmabureau

Foto’s: Tineke Dijkstra
Contact
U kunt contact opnemen met het Programmabureau door een mail te sturen naar
Wie doet wat?
Boudewijn Tooren
Beweging
Boudewijn Tooren is verantwoordelijk voor de werklijn Beweging. Het doel van deze werklijn is het verbreden en verdiepen van het natuurinclusieve gedachtegoed in alle lagen van onze samenleving.

Anne-Geer de Groot
Domeinen en programmamanagement
Anne-Geer de Groot is verantwoordelijk voor de werklijn Domeinen en het programmamanagement binnen het programmabureau. Daarmee wordt de privaat-publieke samenwerking in én tussen de domeinen gefaciliteerd.

Michiel Cappendijk
Agenda 2.0
Michiel Cappendijk is zal vanuit de werklijn Agenda 2.0 zorg dragen voor het vaststellen van Agenda 2.0 in de ministerraad, inclusief investeringsagenda, in het najaar van 2023.

Fatima Polat
Programmabeheersing
Fatima Polat is verantwoordelijk voor de programmabeheersing. Zij zal zich focussen op de bedrijfsmatige aspecten binnen het programma zoals financiën, organisatie, informatievoorziening, risico’s en kansen.

Antoinette Sneeboer
Programmasecretaris
Als programmasecretaris ondersteunt Antoinette Sneeboer alle overlegstructuren, besluitvorming en projecten. Daarnaast zorgt ze voor effectieve interactie tussen de werklijnen.

Wytze de Vries
Programmamanager
Wytze de Vries is de programmamanger van Agenda Natuurinclusief. Hij geeft leiding aan het programmabureau en creëert de condities voor de transitie naar een natuurinclusieve samenleving.
“Het bedrijfsleven heeft een enorm belang en een essentiële rol om natuur te herstellen: maar liefst 55% van het wereldwijde BBP loopt economische risico’s als gevolg van natuurverlies, ook hier in Nederland. Bedrijven zullen daarom natuur en biodiversiteit moeten meenemen in hun besluitvorming. Op die manier kunnen zij natuurinclusief ondernemen. Natuur en biodiversiteit zijn een wezenlijk onderdeel van onze Nieuwe Economie!.”
Maria van der Heijden
Directeur-bestuurder MVO Nederland
Domeinen
Een natuurinclusieve samenleving vereist de betrokkenheid, expertise en inzet van mensen uit alle relevante domeinen uit de samenleving: landbouw, water, energie, vrijetijdseconomie, de stad, de financiële sector, infrastructuur, bouw, gezondheidszorg, onderwijs, cultuur.
Zeven domeinen zijn al aan de slag om samen te bepalen wat natuurinclusief in het domein betekent en vorm kan krijgen. Welke concrete organisatorische, financiële en beleidsmatige acties zijn daarvoor nu nodig?
In elke domeingroep zitten vertegenwoordigers vanuit de overheid, bedrijfsleven maatschappelijke organisaties en vernieuwende (burger)initiatieven.








Publiek & privaat
Nog te vullen
Nog te vullen
Totstandkoming van de Agenda Natuurinclusief
Handvest Nederland Natuurinclusief
Op 16 april 2021 hebben de colleges van Gedeputeerde Staten van alle provincies, samen met Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en LandschappenNL een oproep gedaan aan de nieuwe regering om een Agenda Natuurinclusief op te stellen. In het Handvest Agenda Natuurinclusief bepleiten de organisaties een natuurinclusieve aanpak om daarmee maatschappelijke opgaven aan te pakken zoals:
Nederland veilig houden bij hoog én laag water.
Het verminderen van de uitstoot en het vastleggen van broeikasgassen.
Zorgdragen voor een duurzame voedselvoorziening.
Het aanpassen van de ruimtelijke inrichting van onze steden en dorpen aan het veranderende klimaat.
Het verbeteren van de lucht- en waterkwaliteit.
Het verhogen van de kwaliteit van natuur en landschap in én buiten de natuurgebieden.
De gezamenlijke partijen riepen het kabinet op de natuurinclusieve aanpak te onderschrijven. En leiding te geven aan de natuurinclusieve transitie van Nederland. De oproep werd ondersteund door Bouwend Nederland, Unie van Waterschappen, Deltaplan Biodiversiteitsherstel, BoerenNatuur, Werkgroep Biodiversiteit Platform Duurzame Financiering, College van Rijksadviseurs, MVO Nederland.
De Contourenschets
De Contourenschets is een tussenstap in de totstandkoming van de Agenda Natuurinclusief. De Contourenschets laat zien wat tot nu toe de gedachten zijn vanuit de relevante domeinen in de samenleving over wat de agenda moet doen en op welke manier dat kan.
Hiervoor hebben het consortium Agenda Natuurinclusief (Interprovinciaal Overleg (IPO) het Ministerie van LNV, Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en LandschappenNL) en het Overlegorgaan Fysieke leefomgeving (OFL) meerdere webinars en gesprekken gevoerd. Dit gebeurde met partijen uit de eerder genoemde domeinen en via een (digitaal) diner pensant bestuurders, beslissers en anderen met hoog invloedsniveau. Deze Contourenschets geef weer welke zaken alle deelnemers belangrijk vinden in de ontwikkeling van de Agenda Natuurinclusief. Het gaat om zowel fundamentele, voorwaardelijke zaken, als om meer domeinspecifieke zaken.
De Contourenschets is januari 2022 toegezonden aan de Tweede kamer en alle Provinciale Staten.
Future Search
Het doel van deze Future Search was om alle betrokkenen omtrent de Agenda Natuurinclusief bijeen te brengen om op zoek te gaan naar een gedeelde basis voor de toekomst van een Natuurinclusief Nederland. Geen van de betrokkenen alleen heeft het antwoord en daarom komen diverse stakeholders (van bestuurders tot uitvoerders) bijeen uit verschillende sectoren. Zij gingen aan de slag om de Agenda Natuurinclusief te vormen en een systemische verandering in te zetten door:- Een gedeelde toekomstvisie te ontwikkelen.
- Breed draagvlak en betrokkenheid binnen hun domein te creëren.
- Verantwoorde implementatieplannen te maken.
- Duurzame verandering te realiseren.
- De output van de Future Search is verwoord in Rapport Future Search (pdf) en wordt meegenomen in de besluitvorming voor de Agenda Natuurinclusief.
- In het kader van de Future Search zijn diverse video’s gemaakt.