Natuurinclusieve landbouw hoeft niet alleen een zaak te zijn van boeren en natuurorganisaties. Ook andere bedrijven kunnen een duit in het zakje doen. Zo ging Buitengewone Varkens, een natuurinclusief landbouwbedrijf, interessante samenwerkingen aan met luchthaven Schiphol en hotelketen Van der Valk. De gedreven jonge boer Josse Haarhuis, een van eigenaren van Buitengewone Varkens, vertelt graag hoe dat zo gekomen is.
“Met Buitengewone Varkens laten we op 20 locaties varkens rondlopen zoals ze horen rond te lopen: buiten, met ruimte om te wroeten”, vertelt Josse. “We zetten het natuurlijke gedrag van varkens in om een disbalans in de natuur in evenwicht te brengen.” Zo worden de varkens op de ene plek ingezet om reststromen op te eten, en ergens anders om akkers voor te bereiden of ondergroei te bestrijden langs lanen op een landgoed.
Zonder oogstresten geen vogels
Sinds kort zijn de varkens aan de slag om vogels te weren van Schiphol. Josse: “Via de provincie Utrecht werden we benaderd door de luchthaven. Akkers in de buurt van de start- en landingsbanen trekken nu vogels aan als er oogstresten op achterblijven. Als onze varkens die resten opeten, is het voor vogels niet meer aantrekkelijk. Schiphol geeft ons daar een vergoeding voor.”
Varkens maken de grond pompoenklaar
Ook de samenwerking met Van der Valk is bijzonder. “Toen ik genomineerd was voor Starter van Jaar in De Bilt, zat ik bij iemand van het bedrijf aan tafel, en dat klikte geweldig.” Het hotel werkte al samen met de dagbesteding van jongeren met een beperking. Die verzorgen nu ook de varkens die bij hun hotel in De Bilt staan. “En we gaan nog verder”, vertelt Josse. “Als de varkens een stuk hebben omgewoeld en bemest, is het daarna klaar om als akker te gebruiken. Samen met eigenaar van Van der Valk De Biltse Hoek kweken we daar samen pompoenen op. En het varkensvlees én de pompoenen worden weer in het restaurant gebruikt.”
Verdienmodel lastig
Het verdienmodel blijft een lastig punt. Door de varkens extra taken te laten uitvoeren, verdienen ze hun vrijheid terug. Josse: “Ons vlees is natuurlijk veel lekkerder dan van binnenvarkens, maar ook 30% duurder, qua prijs vergelijkbaar met biologisch. We leveren vooral aan de horeca, maar het is een hele logistiek om het bij de restaurants te krijgen.”
Kippen op school
Vastomlijnde toekomstplannen heeft Josse niet, hij neemt het zoals het komt. Maar wilde dromen wél! “Ik zie een modern gemengd bedrijf voor me, waar elk dier en gewas zijn natuurlijke functie in het voedselsysteem vervult. Waar op hetzelfde stuk grond eerst koeien lopen, dan schapen, dan kippen, dan varkens, en dan gewassen.” Maar dat hoeft niet allemaal ineens te gebeuren. Josse: “Een leuke stap zijn de mobiele kippenwagens die we verhuren onder de naam Kipgoed aan scholen. Die staan dan een jaar lang met 60 kippen op een schoolplein, en dekinderen kunnen de huur terugverdienen door de verkoop van de eieren. Dat biedt allerlei leuke aanknopingspunten voor de lessen biologie, of rekenen. Weer zo’n puzzelstukje waarvoor we kijken of we er een verdienmodel van kunnen maken.”